- sciu ŝlosilon por venki en GO-ludo -
Aŭtoro originala japane:
s-ro SAKATA Eio, dek-DANN-titolulo kiam verkis, honor-HON'INBOU-titolulo
Eldonita originale japane de:
KIEN-TOŜO, Tokio, Japanujo, 1961.
Ĉapitro 4
Bonvojoj kaj bonformoj de 'Vivo aŭ Morto'
--- trovu "esencan meton" ---
Por sin plilertigi, oni diras ke grava estas kreski instinkton pri vivo aŭ morto. Bezonas ne mallongan lernadon por akiri instinkton, per kiu vi tuj juĝas ŝtonformojn kiel viva aŭ morta. Ekzemple,
Diagramo 1.
La blanko estas en danĝero. Se Nigro havas metrajton, li povas mortigi la blankon. Ĉi tion vi tuj komprenas, se vi iome lertiĝas. Per tuŝmeto N-a Nigro povas mortigi la blankon. Por trovi la esencan meton, ne malgrava estas kompilo de fundamentaj scioj, kiuj vi studis en antaŭaj ĉapitroj. Ekzemple, tio, ke la blanka formo post tuŝmeto N-a estas 'angula ses' kaj ne povas havi du okulojn, estas necesa elemento por juĝi la ŝtonaron viva aŭ morta.
Por trovi esencan vojon el multe da varioj per instikto, ne malmulte efikas via talento. Tamen bazon de la pensado estas kompreno kaj memoro de esencaj procedoj. Kiam tia scio efikas senkonscie por solvi alian similan problemon, oni nimas tion instinkta. Por kreski instinkton pri esenca vojo kaj bonformo, vi bezonas peni konstante.
Se vi bone memoras esencajn vojojn kj bonformojn, vi povas ŝpari tempon por pensi 'vivon aŭ morton' en reala ludo. Kiam pri 'vivo aŭ morto' en unu angulo troviĝas dek eblaj metoj, se du metoj taŭgas por esenca vojoj aŭ bonformoj, vi povas preterlasi aliajn ok metojn. Certe malfacile jiĝi kiu vojo estas esenca aŭ kiu estas ne. Tamen laŭ vi lerni en korekta metodo, vi iom post iom gajnos juĝikapablon.
Memoru proverbojn pri 'vivo aŭ morto', kiuj mallonge kaj kompreneble esprimas plejn gravajn esencojn pri esencaj vojoj kaj bonformoj.
Diagramo 2.
La problemo esats tio, ke Blanko kun metrajto sinvivigu. Oni nature pensas du metojn; B-a haltigi nigron kaj fari teritorion, aŭ B-b kapti unu kontraŭulan ŝtonon kaj fari okulon.
Diagramo 3.
Unua meto, B-1 haltigi nigron kaj fari teritorion estas malbone, ĉar per N-2 sinligo la blanko mortas. Ni jam detale studis ke 'angula ses' ne povas viviĝi, en ĉapitro 2.
Diagramo 4.
Dua meto, B-1 kapti unu nigran ŝtonon kaj fari unu okulon estas ankaŭ malbone, ĉar N-2 glito estas fatala kaj Blanko neniel povas fari alian unu okulon. Nu ni certigu...
Diagramo 5.
Malgraŭ ke Blanko malmultigas nigrajn spirpunktojn per B-3 kaj 5, Nigro sin konenktas per N-6. Alternativaj estas puntoj a kaj b, kaj la blanko havas nur unu okulon. Do, la blanko ne povas vivi? Ne. Unue rimarku ke la N-2 en diagramo 4 estas vere vitala. Due apliku la proverbon "Komuna estas vitalapunkto por vi kaj kontarŭulo."
Diagramo 6.
B-1 ankaŭ konformiĝas al alian proverbo "Vitala esas 2-1 puntoj ĉe angulo." Se Nigro sinligas kiel N-2, Blanko faras du okulojn metante B-3 sur alian 2-1 punkton.
Diagramo 7.
Se Nigro metas N-2, ĉi tiam Blanko ŝtonkaptas per B-3, kaj Nigro ne povas ravi okulon ĉe angulo.
- Esenca Vojo por ravi okulon -
Diagramo 8.
La meto B-1 kun intenco 'vivo per teritorio' estas ordinara. Sed restas vitala punkto, per kiu Nigro povas mortigi la blankon.
Diagramo 9.
La punkto N-2 estas esenca por ravi okulon, per kiu Nigro mortigas la blankon. Blanko havas nenian rimedon ol bari per B-3. Nigro tranĉas ĉe N-4, kaj pro manko de spirpunkto, Blanko ne povas ŝtopi ambaŭflanken. Blanko mortas facile.
Diagramo 10.
Korekte estas salti al la unua linio, tiel Blanko povas sin vivigi. Estu atentima kontarŭ Nigra tuŝmeto a. Blanko povas respondi per B-b. Ĉi tiu B-1 sidas sur la vitala punto ĉe centro de triopo, sama kiel B-2 en lasta diagramo.
Diagramo 11.
Tiu ĉi formo estas pli larĝa ol tio en diagramo 8. Cŭ vi trovas Nigran meto por mortigi la blankon, se Nigro havas metrajton? Iel vi preferus 'ekmortigi per oblikven-sur-iro'.
Diagramo 12.
Nigro ekmortigis per oblikven-sur-iro. Tamen B-2 salto estas bona kaj per tiu meto Blanko sin vivigas. Sekve Nigro metas N-a, Blanko povus fari 'kurvan 4' per B-b? Jes, tamen Blnako vivas eĉ se li sinligas kiel B-c!
Diagramo 13.
N-1 estas sama kiel B-2 en lasta diagramo, "vitala punkto estas komuna por vi kaj por kontraŭulo." Se Blanko malebligas Nigron transvadi maldekstren, blanko devas meti B-2. Sed Nigro ravas blankan spirpunton per N-3, kaj se Blanko eniras ĉe punkto a, Nigro minacas la blankajn 4 ŝtonojn per N-b, kaj Blanko ne povas sin-ligi.
Diagramo 14.
Nigro havas metrajton. En ordinara reala ludo, ordinara ludanto kontentiĝas pro ke li povas kapti unu ŝtonon per procedo N-a, B-b, N-c kaj B-d. Nu, se ekzistas esenca vojo por kapti la blankon, Kie sidas ĝi?
Diagramo 15.
N-1 sidas sur la centro de triopo. Se Blanko oblikve sin-ligas kiel B-2, Nigro tranĉas blankon per N-3 kaj faras procedon de 'rebata kapto' (sinĵeti en punkton a, lasi Blankon kapti ĝin, kaj rekapti blankon). Se Blnako, havante nenian rimedon, sinligas ĉe punkton a, Nigro suben-iras al punkto b. Ĉi tiam, Blanko ne povas ŝtopi nigrajn spirpunkojn ambaŭflankajn kaj mortas.
Diagramo 16.
Iome pli malfacila estas solida sin-ligo B-2. Nur se Nigro scias la teknikon, ke unue interŝanĝi metojn N-3 kaj B-4, kaj due tranĉi blankon per B-5, Blanko ankaŭ ne povas minaci nigron ambaŭflanke, kaj la blanko mortas.
Diagramo 17.
Nigro kun metrajto mortigu la blankon.
Se Nigro ordinare haltigas blankon per N-a, Blanko suben-iras al B-b kaj viviĝas en la formo 'kombila 6'.
Diagramo 18.
Ankaŭ esenca estas interna-meto N-1, kiu sidas sur la vitala punkto, 'centro de triopo'. Kontraŭ Blanka rezistado, B-2 kaj B-4, bone estas ekstere haltigi nigron kiel N-5, pretiganate revata-kapton. [Blanko sin-ĵetos en la punkto malsupra de b; Nigro kaptos ĝin; Blanko rekaptos nigra tri ŝtonojn.] Sekvas B-a kaj N-b, kaj la blanko mortas en la formo 'interna 3'.
Diagramo 19.
Okaze, ebla estas vojo de tuŝmeto kiel N-1. Sed en ĉi tia okazo, rezultas altelnekapto, malplibona ol senkondiĉa morto en lasta diagramo.
Diagramo 20.
Tiu ĉi formo ofte aperas en reala ludo. Kondiĉe Nigro havas metrajton, kia vojo estas bona? Se Nigro ordinare oblikven-sur-iras al N-a, Blanko suben-iras al B-6 kaj viviĝas en la formo de 'kombila 6'. Korekta solvo estas alternekapto.
Diagramo 21.
Esenca estas pinĉ-tuŝ meto kiel N-1. Tiu ĉi meto estas iome lerta, kiun oni povas kompreni kiel metata sur esencan punkton de 'kombila 6' en lasta diagramo. Sekvas procedo N-3 kaj N-5, ĉi tiam restas nenia vojo ol alterne-kapto post interŝanĝo de B-a kaj N-b.
Diagramo 22.
Se, same kiel en diagramo 18, Nigro haste internen-metas N-1, en ĉi tia okazo, post B-6 Blanko havas alternativon de punkton a kaj b por fari okulojn, kaj viviĝas. En la procedo, se, anstataŭ N-5, Nigro ŝtonmetus sur punkton a, Blanko respondus per B-b, aŭ se N-b, per B-a. Ambaŭoakze Blanko viviĝas.
Diagramo 23.
Nigro kun metrajto mortugu la blankon. Ankaŭ ĉi tia okazo, se Nigro ŝtonmetas sur punton a, Blanko sin-vivigas per B-b en la formo de 'kombila 6'. Tial Nigro devas pinĉ-tuŝ-meti N-b.
Diagramo 24.
Por trovi la procedon N-1 kaj N-3, oni devas iome multe lertiĝi. Intereca estas, ke sekve se Blanko respondas per B-a, Nigro povas fari duoblan minacon per N-b.
Diagramo 25.
Do, Blanko devus respondi internen kiel B-4. Nigro unue detrui okulon per N-5 kaj due per N-7 ravi okulon ĉi tiun flankan. Sekve Blanko forkaptos nigrajn du ŝtonojn kaj Nigro rekaptos la kaptinton, mortigante la blanka ŝtonaron.